جنبه های اجتماعی نظام آبیاری در ایران
نویسندگان
چکیده
در ایران محدودیت منابع آب موجب شده است تا بهره برداری از آن در طول تاریخ به صورت نظام مند و در چارچوب ضوابط و معیارهای حساب شده انجام گیرد. به سخنی دیگر، نظام بهره برداری از آب در ایران یک امر تاریخی، اجتماعی و فرهنگی است. وجود واحدهای کار زراعی سنتی (بنه) نیز از این واقعیت سرچشمه می گیرد که آب، جز در یک یا دو ناحیه، کمیاب ترین منبع کشاورزی در ایران است. با این وصف، تاریخ تشکیل و شکل گیری نظام های حقوقی و اجتماعی در آبیاری بس دراز و دارای قواعد و ضوابط خاصی است. در ایران سه منبع مهم آبیاری در طول تاریخ وجود داشته که به ترتیب اهمیت عبارتند از: قنات، رود و چشمه. در هر کدام از این منابع مهم آبیاری، نظام های پیچیده و متکاملی در طول تاریخ برای بهره برداری از آب آنها برای کشاورزی صورت گرفته است. این نظام بهره برداری شامل مدیریت تامین آب، مدیریت توزیع و انتقال آب و در نهایت مدیریت مصرف و استفاده از آب بوده است. در این نظام، مدیریت تامین آب بر عهده مالک و مالکان بوده و خدمات مربوط نیز به شکل گروهی انجام میشده است؛ مدیریت توزیع و انتقال آب نیز به صورت گروهی و تحت نظارت صاحب منصبانی قرار داشته است؛ مدیریت مصرف و استفاده از آب نیز بسته به نظر بهره برداران، جمعی یا انفرادی بوده است. یافته ها نشان می دهند که نظام های پیچیده و تکاملیافتهای در زمینه آبیاری و چگونگی استفاده از آن در طول تاریخ در ایران شکل گرفته که در نهایت در دوره جدید، با توجه به تغییراتی که در جامعه روستایی ایران بعد از اصلاحات ارضی و انقلاب اسلامی اتفاق افتاده است، سیستم های سنتی تولید کشاورزی همانند بنه به هم خورده و مدیریت مالکان ملغی و نظام های آبیاری نیز دچار تغییراتی شد. این تغییر شامل بوجود آمدن «گروه های هم آب» در بین زارعان و روستاییان میشد که نظام ها و قواعد قبلی تقسیم آب در ده را در قالبی جدید سازماندهی کرده و برای استفاده بهینه از آب، و آبیاری بهتر زمین های کشاورزی، دست به تعاون و همکاری میان خود زدند.
منابع مشابه
جنبههای اجتماعی نظام آبیاری در ایران
در ایران محدودیت منابع آب موجب شده است تا بهره‌برداری از آن در طول تاریخ به صورت نظام‌مند و در چارچوب ضوابط و معیارهای حساب شده انجام گیرد. به سخنی دیگر، نظام بهره‌برداری از آب در ایران یک امر تاریخی، اجتماعی و فرهنگی است. وجود واحدهای کار زراعی سنتی (بنه) نیز از این واقعیت سرچشمه می‌گیرد که آب، جز در یک یا دو ناحیه، کمیاب‌ترین منبع کشاورزی در ایران است. با این وصف، تاریخ تشکیل و شکل‌گیری نظام...
متن کاملجنبه های اجتماعی اقتصادی پرورش گاومیش
گاومیش با ویژگیهای منحصر به خود نظیر استفاده از منابع غذایی کم قیمت ، توان بالای سازگاری با محیط اطراف و مقاومت برابر بیماری ها و نیز تولید گوشت و شیر با ارزش می تواند تحول بزرگی در اقتصاد روستاییان ایجادکند. از اینرو محققان گاومیش را دام آینده معرفی می کنند. گاومیش از دامهای بومی ایران است و پرورش آن از 2 هزار و500 سال پیش از میلاد در کشور وجود داشته است. با توجه به اهمیت این دام در اقتصاد مقا...
متن کاملتحلیل تأثیر جنبه های روانی و اجتماعی در بروز سرقت
سرقت یکی از جرایم علیه امنیت اموال در قانون مجازاتهای اسلامی (مصوب 1392) است که برای آن مجازاتهای مختلف و متناسب با نوع دزدی اعم از حد و تعزیر تعیین شده است. از منظر دانش جرم شناسی ریشه و یکی از علل پیدایش، تکوین، پیشرفت و وقوع بزه سرقت را باید در تاثیرگذاری جنبههای روانی و اجتماعی جستجو کرد. از این رو، هدف این تحقیق بررسی پدیدههایی است که بهعنوان وسیله یا بهواسطه در تحلیلهای پژوهشی و ش...
متن کاملتحلیل تأثیر جنبه های روانی و اجتماعی در بروز سرقت
سرقت یکی از جرایم علیه امنیت اموال در قانون مجازاتهای اسلامی (مصوب 1392) است که برای آن مجازاتهای مختلف و متناسب با نوع دزدی اعم از حد و تعزیر تعیین شده است. از منظر دانش جرم شناسی ریشه و یکی از علل پیدایش، تکوین، پیشرفت و وقوع بزه سرقت را باید در تاثیرگذاری جنبههای روانی و اجتماعی جستجو کرد. از این رو، هدف این تحقیق بررسی پدیده هایی است که به عنوان وسیله یا به واسطه در تحلیلهای پژوهشی و ش...
متن کاملتحلیل جنبه های حقوقی موسسات گزارش اعتبار در ایران
چکیدهگزارش اعتبار یکی از بخش‌های حیاتی برای ارزیابی اعتبار و مدیریت سهام می‌باشد که توسط مؤسسات گزارش اعتبار صورت می‌گیرد؛ مؤسساتی که خلاء آنها در بازار داخلی بسیار احساس می‌شود. کار این مؤسسات این است که تخلفات که متعهدان در قرارداد مرتکب می‌شوند و منجر به صدور آرائی در محکومیت آنها شده است را در بانک‌های اطلاعاتی ذخیره و نگهداری می‌کنند و در آینده اگر شخصی بخواهد با طرفی معامله بکند که از ا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهشنامه انسان شناسیجلد ۱۲، شماره ۲۱، صفحات ۱۱-۴۳
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023